roken schaadt de gezondheid roken is uit. tot het eind van de jaren zestig was roken een maatschappelijk geaccepteerde gewoonte. het bracht zelfs een zeker prestige met zich mee. wie rookte verwierf op die manier aanzien. tegenwoordig is de roker niets anders dan een zielige verslaafde. roken in openbare gebouwen of in het gezelschap van niet-rokers is 'not-done'. iedereen weet dat roken slecht voor jou en je omgeving is. maar dat wist men in de jaren zestig ook al. onder het motto: een tevreden roker is geen onruststoker, werd er aan het begin van deze eeuw heel wat afgerookt. dat het slecht voor de mens is wist men al, maar er is zoveel slecht voor de mens. alleen wist men toen nog niet precies wat het allemaal kon veroorzaken. pas sinds enkele jaren staan als onderdeelvan een ontmoedigingsbeleid ook waarschuwingen op de pakjes sigaretten. 'roken schaadt de gezondheid' of 'roken veroorzaakt kanker'. alsof de roker dit nog niet wist! bovendien hebben deze waarschuwingen iets weg van de kleine lettertjes onder aan een contract. wie zijn best niet doet, ziet ze niet. op dezelfde manier faalt ook het ontmoedigingsbeleid. voorlichtingscampagnes slaan niet aan omdat mensen zich afsluiten voor de waarschuwingen. zij negeren het gezondheidsrisico en blijven roken. want zonder sigaret voelen ze zich ook niet lekker. pas als ze ziek worden beseffen ze hoever ze het hebben laten komen. zelfs een roker met vergevorderde longkanker zal ontkennen dat hij hier zelf schuldig aan is. en als die tijd komt moet er natuurlijk een zondebok gezocht worden. amerika staat bekend om de idiote processen die er zo nu en dan worden gevoerd. eerst was er de vrouw die de maker van magnetrons aanklaagde. zij wilde haar hond drogen in de magnetron, maar het arme beestje had het niet overleefd. er had echter niet in de handleiding gestaan dat honden niet in een magnetron mogen. vervolgens was er een vrouw die macdonalds aanklaagde omdat de koffie er te heet was. toen zij snel een kopje koffie wilde drinken voordat ze naar haar werk ging verbrandde ze haar lip. als je het vanuit dit perspectief gaat bekijken is het natuurlijk een kleine stap om de sigarettenfabrikant aan te klagen voor het feit dat je longkanker hebt gekregen door het gebruik van zijn producten. de ideale en voor de hand liggende zondebok. op televisie verschenen de eerste huilende amerikaanse families die een vader, moeder, broer of zus hadden verloren aan de gevolgen van roken. ze vertelden dat als de persoon in kwestie had geweten dat roken slecht voor hem was, hij nooit sigaretten zou hebben gerookt. ja, hij rookte al vijfentwintig jaar drie pakjes marlboro op een dag, maar als hij enig idee had gehad van de schade die hij zichzelf daarmee berokkende was hij er direct mee gestopt. de familie van de overleden roker spant daarna een proces aan tegen philip morris, vertelt hetzelfde verhaal nog een keer tegen de rechter en eist een paar miljoen dollar van de sigarettenfabrikant. om het gemis van dit dierbare familielid te compenseren. philip morris staat op zo'n moment machteloos. ze kunnen niet ontkennen dat sigaretten schadelijk zijn en dat zij dit schadelijke product overal ter wereld verkopen. ook werd er tot aan de jaren negentig volop reclame gemaakt voor sigaretten. dat ze gevaarlijk waren werd zo veel mogelijk verzwegen. toch kun je mij niet wijs maken dat de schadelijke gevolgen iedereen onbekend waren. ook al werd er niet veel over gesproken wist iedereen dat je van roken kanker kan krijgen. zelfs verstokte rokers moedigen hum kinderen niet aan om ook eens een sigaretje te proberen. een als het goed voor je was dan zouden er niet zo veel mensen mee proberen te stoppen. in nederland is nu ook het eerste proces tegen een sigarettenfabrikant aangespannen. want als het in amerika werkt, waarom zou het in nederland dan niet werken? niet geschoten is altijd mis. het ziet er naar uit dat de man met zijn actie misschien nog wel een succesje zal boeken. in ieder geval heeft hij al van de nodige media-aandacht mogen genieten. wie heeft hem niet gezien met allemaal buisjes om door te ademen in een nieuwerwetse rolstoel. als deze man beweert dat toen hij begon met roken, hij niet wist dat het slecht voor hem was, moet hij wel erg oud zijn. zelfs in de middeleeuwen wisten ze al dat roken iets is wat genot kan schenken, maar dat je altijd met mate moet doen. over longkanker wisten ze toen nog niets, maar ze wisten het verschil tussen wat goed en slecht is voor de mens, net zo goed als wij. als iemand dus vertelt dat hij niet wist dat roken slecht voor hem is, weet je voortaan dat hij onzin vertelt. als iemand vertelt dat zijn opa tachtig is geworden en een pakje per dag rookte, spant hij over een paar jaar zelf een proces aan tegen een sigarettenfabrikant, als het bij hem anders gaat. iemand die jaren heeft gerookt en zich daardoor een ziekte op de hals heeft gehaald verdient geen schadevergoeding. ik zou bijna zeggen: verdient ook geen medische hulp, want er zijn mensen buiten hun eigen schuld om ziek geworden die de hulp meer verdienen. de roker heeft willens en wetens de ene sigaret na de andere opgestoken en daarmee langzaam zijn eigen doodvonnis getekend. dat wil niet zeggen dat hij geen goed mens kan zijn, maar wel dat hij niet erg slim is.